Ustawa Kamilka

Jest to bardzo ważny temat, który zainteresuje wszystkie podmioty, które zajmują się kształceniem, edukacją, zajęciami sportowymi, wynajmem urządzeń dmuchanych oraz szeroko zakrojoną działalnością związaną z dziećmi. 

Co to jest Ustawa Kamilka?

Jest to zbiór norm i przepisów prawnych dotyczących bezpieczeństwa dzieci. Aktualizacja kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Procedura ta ma na celu zapobiegać krzywdzeniu małoletnich.

Geneza 

Cała Polska żyła sytuacją z Częstochowy, gdzie w skrajnym ubóstwie znaleziono wycieńczonego chłopca o imieniu Kamil, który jak się okazuje został zaniedbany przez rodziców, opiekunów prawnych. Procedura debatowania nad Ustawą powstała dużo, dużo wcześniej, ale to właśnie sytuacja Kamilka była bodźcem do tego, żeby polski pracodawca zobowiązał się do stworzenia szeregu norm i przepisów, które mają ochronić dzieci przed krzywdzeniem. Ta ochrona jest szeroko rozumiana. Ustawa ta dotyczy podmiotów, które zajmują się nie tylko wynajmem urządzeń dmuchanych, ale wszystkie podmioty, które mają kontakt z dziećmi, m.in.: rozrywkowe, lecznicze, edukacyjne, wychowawcze, kulturowe, sportowe – wszystkie te, które mają bezpośredni kontakt z dziećmi. Wobec czego, normy, które zostały wdrożone Ustawą Kamilka zobowiązują te podmioty do tego, aby szczególną troską otoczyć najmłodszych, małoletnich dzieci.
Czym różni się sytuacja, która powstała po wejściu w życie Ustawy Kamilka, czyli ustawy zmieniającej Kodeks rodzinny i opiekuńczy? Różni się tym, że dzieci zostały wzięte pod specjalną ochronę.
W Ustawie o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym wprowadzono przepis, który dokładnie określa kto powinien stosować i wdrożyć Standardy Ochrony Małoletniego. Chodzi o organizatorów działalności oświatowej, opiekuńczej, wychowawczej, rekreacyjnej, leczniczej, hotelarskiej, artystycznej, tak na prawdę tych podmiotów jest bardzo dużo. Wszystkie one mają OBOWIĄZEK określić organizację ochrony małoletnich, sposoby reagowania w przypadku krzywdzenia oraz sposoby dokumentowania przypadków krzywdzenia dzieci. Szereg jest tak na prawdę niezamknięty, wobec czego należy bezpośrednio w sytuacji każdej branży i działalności, czy przypadkiem nie podlega pod tę zmienioną ustawę.

Jakie są konsekwencje niestosowania się do Ustawy? 

W przypadku prowadzenia działalności bez zastosowania się do norm i przepisów Ustawy Kamilkowej popełniamy wykroczenie. W niektórych przypadkach jest to przestępstwo. Podlega to karze grzywny. W pierwszej kolejności jest to kara finansowa, w kolejnej możemy nie zostać dopuszczeni do wykonywania usług związanych z działalnością. Organizator, czyli osoba, która zleca i zatrudnia wykonawców, ma obowiązek zweryfikowania czy wykonawca, tj. właściciel wraz z pracownikami (osoby zatrudnione odpłatnie, jak i nieodpłatnie, np. wolontariusze) posiadają odpowiednie zaświadczenia. Chodzi o dwa zaświadczenia: pierwsze zaświadczenie z kartoteki karnej, czyli zaświadczenie o niekaralności i drugie zaświadczenie z rejestru przestępstw na tle seksualnym. Pracodawca ma obowiązek weryfikowania ludzi, z którymi współpracuje i organizator ma prawo zweryfikować czy wykonawca dopełnił swoich obowiązków. Zaświadczenie jest dokumentem OBOWIĄZKOWYM. Pracodawca ma w obowiązku odebrać od pracowników te zaświadczenia i dołączyć je do akt osobowych.
Na chwilę obecną, podmiot, który nie dopełnia obowiązków wprowadzenia standardów małoletnich podlega karze finansowej 250zł (jednorazowa kara dla organizacji) + karze grzywny. W przypadku powtórnego niewdrożenia standardów i nieprzestrzegania norm, podlega karze niemniejszej niż 1000zł.
Pełne wdrożenie nastąpiło 15.08.2024r. W chwili obecnej nie było jeszcze postępowań, na podstawie których moglibyśmy się uczyć jak do tego podejdzie prawodawca.
Ustawa ta może doprowadzić do wyeliminowania na wpół legalnych firm, które biorą do obsługi wynajmu osoby do tego nieodpowiednie, bez odpowiednich dokumentów. 

Jakie są kolejne kroki? Jak wdrożyć standardy?

Jako szczególne środki ochrony małoletnich, ustawodawca wprowadził kilka norm:
– standardy ochrony małoletnich;
– analiza zdarzeń, które doprowadziły do śmierci lub ciężkiego uszczerbku;
– kontrola wykonywania obowiązków.
W przypadku branży kulturalnej, animacyjnej, wynajmów urządzeń dmuchanych jest to zasadnicza kwestia. Jako wykonanie i wdrożenie tych standardów należy rozumieć przygotowanie i wdrożenie polityki ochrony małoletnich, czyli tak zwanego dokumentu, który będzie określał szczegółowe przypadki postępowania w sytuacjach: naruszenia dóbr dziecka i krzywdzeniu dziecka oraz zapoznania pracowników z tymi zasadami. Jedną z zasad jest wydzielenie osoby odpowiedzialnej, która zapozna się z standardami, a następnie będzie przekazywać tę wiedzę pracownikom, obsługującym dany event. Nie mamy obowiązku, aby weryfikować to przed każdym zleceniem. Wiedząc kogo zatrudniamy i z kim mamy do czynienia, można zawrzeć odpowiednie zapisy w umowie, o tym, że pracownieli mieli możliwość zapoznania się z polityką ochrony małoletnich. Można również przygotować kwestionariusz, na podstawie którego potwierdzimy i zweryfikujemy wiedzę, którą dostali podczas szkolenia. Odpowiedzialność jest po stronie pracodawcy. Jednokrotne zweryfikowanie wiedzy pracowników jest wystarczające. Zaświadczenia, które pracownicy muszą nam przedstawić mogą uzyskać w punkcie informacyjnym KRK lub biurze informacyjnym KRK, na dwa sposoby: w sądzie albo poprzez formularz elektroniczny. Sama ustawa nie zapewnia na ten moment informacji na temat tego jak często należy aktualizować zaświadczenia. Można by przypuścić, aby przyjąć normy, które są znane w orzecznictwie i w obrocie gospodarczym i społecznym, tzn. weryfikacja co 3-6 miesięcy. Zaświadczenie o przestępstwach na tle seksualnych jest darmowe, zaświadczenie z rejestru karnego to koszt 20zł elektronicznie lub 30zł w sądzie. Jeśli chodzi o czas realizacji najlepiej nie zostawiać tego na ostatnią chwilę i zacząć kompletować dokumentacje już na dwa miesiące przed sezonem. Aby wszystko na spokojnie przygotować i wdrożyć. Jeśli chcemy ułatwić pracownikom proces uzyskania dokumentu warto wybrać opcję elektroniczną lub za pomocą pełnomocnictwa, czyli jedna osoba jest w stanie załatwić zaświadczenia dla wszystkich swoich pracowników. W dowolnym biurze informacji KRK można załatwić takie zaświadczenia od ręki. W chwili obecnej napływ wniosków o wydanie zaświadczenia z Krajowego Rejestru Karnego jest tak duży, że okres oczekiwania trwa od 10 dni do nawet 3 tygodni, w zależności od tego w jakim okresie wnioski są składane. W punkcie informacyjnym z KRK zaświadczenie wydawane jest od razu.
Jeśli chcemy wdrożyć standardy w firmie możemy zrobić to samodzielnie lub skorzystać z pomocy profesjonalisty, np. radcy prawnego (1000zł netto). Tak na prawdę nie ma dwóch takich samych standardów, każda firma jest inna. Jeżeli organizator, podmiot czy pracodawca jest w stanie określić i opisać zasady, które zapewniają bezpieczne relacje między dziećmi, a personelem placówki, zasady podejmowania interwencji w przypadku krzywdzenia małoletnich, procedury czy też wskazać osoby odpowiedzialne za wdrożenie tych wszystkich kwestii, może to zrobić całkowicie samodzielnie, wymaga to jednak zaangażowania i czasu. Kopiowanie gotowych standardów z internetu może być ryzykownym błędem, ponieważ trzeba je ściśle dopasować pod profil danej działalności.

Jaką wiedzę powinien otrzymać pracownik?

– jakie sytuacje mają wzbudzić podejrzenia;
– w jaki sposób zgłaszać wyrządzoną krzywdę;
– jak wpisywać to do rejestru.
Wiele sytuacji jest mocno indywidualnych, każda jest inna. Wszystko wyjdzie w praktyce podczas sezonu.
Standardy należy aktualizować conajmniej co dwa lata.

Po co to wszystko?

Zasady te mogą sprawić, że branża będzie działać legalnie, bezpiecznie i w trosce o dzieci. Bezpieczeństwo dzieci jest naszym priorytetem i to my odpowiadamy za małoletnich. Dzieci są często bezbronne i nie są w stanie samodzielnie podejmować żadnych kroków w celu egzekwowania ich bezpieczeństwa. To na naszych barkach spoczywa obowiązek dbania o ich bezpieczeństwo. Jeśli widzicie jakąś sytuacje, która powinna wzbudzić waszą czujność to reagujcie. Nie zamykajcie oczu na krzywdę i nie doprowadzajcie do sytuacji, która miała miejsce w Częstochowie.